Oedemen

Lymfoedeem

Lymfoedeem is een ophoping van eiwitrijk vocht dat kan ontstaan na een beschadiging, blokkade of verwijdering van de lymfeklieren in een bepaald gebied. Het komt voor wanneer het lichaam het lymfevocht moeilijker kan afvoeren, bijvoorbeeld na een operatie, bestraling of het krijgen van een wond (secundair lymfoedeem). Dit kan zich uiten in een zwelling van lymfevocht, ook wel lymfoedeem genoemd. Lymfoedeem kan heel soepel aanvoelen maar ook juist erg verhard zijn. Dit komt doordat de eiwitten in het weefsel ophopen. Het vocht kan zich overal in het lichaam manifesteren.

Bij lymfoedeem heb je vaak last van de volgende klachten in het lichaamsdeel waar de vochtophoping zit:

• Het lichaamsdeel is dikker dan normaal
• Een zwaar en vermoeid gevoel
• Een bewegingsbeperking
• Regelmatige tintelingen in een bepaald gebied
• De zwelling neemt in de loop van de dag toe
• Het oedeem kan pijnklachten geven

Oedeem kan ook aangeboren zijn. De aangeboren afwijking aan het lymfestelsel wordt ‘primair lymfoedeem’ genoemd. Vaak ontstaat het lymfoedeem niet direct bij de geboorte maar pas na een operatie of trauma aan het lichaam. Daarbij gelden dezelfde klachten als bij secundair lymfoedeem.

Veneus oedeem

Veneus oedeem (Chronische Veneuze Insufficiëntie, oftewel CVI) ontstaat wanneer de bloedvaten in het lichaam slecht functioneren. Het bloed in de aderen stroomt onvoldoende terug naar het hart, waardoor het vocht uiteindelijk uit de bloedbaan treedt en in de huid gaat ophopen.

De volgende klachten uiten zich vaak in het aangedane lichaamsdeel:

• Vochtophoping
• Pijnklachten
• Rusteloze benen
• Stijfheid
• Krampen
• Branderig gevoel

Slecht functionerende vaten komen op elke leeftijd voor en zie je vaker bij mensen met: spataderen, diabetes (suikerziekte), hartfalen en trombose (bloedpropje in de aderen). Ook zwangere vrouwen, ouderen of mensen met een staand beroep hebben een verhoogde kans.

Lipoedeem

Lipoedeem is een chronische aandoening die voornamelijk bij vrouwen voorkomt. Bij lipoedeem is er een stoornis in de aanmaak van het vetweefsel. Lipoedeem is herkenbaar aan grote hoeveelheden ongelijkmatig verdeeld vet onder de huid. De zogenoemde ‘vetzwelling’ zit vooral in de benen, heupen en billen. Minder vaak komt het ook voor in de armen. Typerend voor lipoedeem is de symmetrie: de afwijkende vetverdeling komt voor aan beide zijden van het lichaam. Het lipoedeem gebied zal bij een streng dieet ook minimaal afnemen in omvang in vergelijking tot de rest van het lichaam.

De volgende klachten uiten zich vaak in het aangedane lichaamsdeel:

• Veel pijnklachten
• Zwaar gevoel in de benen
• Snel ontstaan van blauwe plekken
• Overgevoeligheid bij aanraking.

Lipoedeem kan beginnen of verergeren door hormoonschommelingen in het lichaam, bijvoorbeeld vanaf de puberteit, zwangerschap of overgang. In combinatie met lipoedeem ontstaat er soms lymfoedeem, omdat de lymfestroming in dat gebied niet optimaal is. Bij lipoedeem is het belangrijk dat het in een vroeg stadium ontdekt word om verergering tegen te gaan.

Behandeling oedeem

Voor elke vorm van oedeem geldt: hoe eerder je begint met de behandeling, hoe beter het uiteindelijke resultaat kan worden. Bekijk hier de mogelijkheden voor een behandeling van (lymf)oedeem.